Hispano-Mozarabic Lectionary (Liber Comicus)

This lectionary, representing the Hispano-Mozarabic tradition, dates to 1067 AD. Email correspondence with the very helpful and informative Miguel-Ramón García has taught me that the Hispano-Mozarabic tradition is still very much alive in Spain, where this lectionary is referred to as the “Liber Commicus” and is included in the current Missale Hispano-Mozarabicum. Another intriguing fact is that the Hispano-Mozarabic lectionary tradition is that of a two-year cycle, with the lectionary presented below representing the A/even years (dating from the first Sunday of Advent). As the chart below only currently presents the readings included in the manuscript of 1067 edited by Dom Morin, please keep in mind that there is more to the tradition than in presented here.

The texts of the pericopes included in the Liber Comicus are also important in New Testament textual criticism, where this witness bears the designation t or 58, and preserves an Old Latin text in its readings from Acts, the Catholic and Pauline epistles, and Revelation. See Bruce M. Metzger, The Early Versions of the New Testament (Oxford: Oxford University Press, 1977), 304.

For an interesting article dealing with the term “Liber Comicus,” and the question of one or two letters “m” belonging in the second word of its name, see: Baldwin, Spurgeon. “On the meaning of the term ‘Liber Commicus.'” Traditio 39 (1983): 439-443. I use “Comicus” here only because Dom Morin did so for the edition which was my source.

1. Legendum Io Dominico de Adventum Domini ad Missam Isa 2.1-5; Isa 4.2-3 Rom 11.25-31; Mt 3.1-11
2. Item Legendum in IIo Dominico ad Missam Isa 28.16-17;Isa 29.17-24; 2Cor 4.1-5; Mt 11.2-15
3. Legendum in IIIo Dominico Ezk 36.6-11; Col 3.4-11; Mt 21.1-9
4. Legendum in IVo Dominico Mal 3.1-4; 1Th 5.14-23; Mk 1.1-8
5. Legendum in Vo Dominco Isa 35.1-2; Php 4.4-7; Lk 3.1-18
6. Item legendum sci Andre Apostoli ad Missam Wis 9.17; Wis 10.4-6; Wis 14.5-7; Wis 16.8; Gal 2.19-20; Gal 6.14, 17-18; Mt 16.24-25
7. Legendum in Sancte Eulaliae Isa 54.1-3; 1Cor 7.37-40; Lk 10.38-42
8. Legendum in Sancte Marie ad Missam Mic 4.1-3, 5-8; Mic 5.2-5; Gal 3.27-4.7; Lk 1.26-38, 46-55
9. Legendum in Nativitatis Domini ad Missam Isa 7.10-16; Isa 9.1-7; Heb 1.1-12; Lk 2.1-20
10. (Dye VII kalendas Ianuarias.) Lectio Ecclesiastica de Mirabilis Sancti Stephani Martyris XRI   ex libris de Cibitate Dei Beati Augustini Episcopi [22.8.10-22]
11. Legendum in Diem Sancti Stephani Levite 3Reg/1Ki 21.1-29; Ac 6.1-7.2; Ac 7.52-8.4; Mt 23.34-39
12. Legendum in Diem Sancti Iohannis Apostoli Wis 10.10-14; 1Cor 5.1-5; Jn 21.20-24
13. Item Legendum in Diem Circumcisionis Domini ad Missam Gen 21.1-8; Rom 15.8-13; Lk 2.21-40
14. Legendum in Caput Anni Jer 10.1-10; 1Cor 10.14-11.2; Mt 10.5-8
15. Item Legendum in Apparitione Domine ad Missam Num 24.3-9, 15-18; Tt 2.11-3.7; Mt 2.1-15
16. Legendum yn Allisione Infantum Jer 31.15-20; Heb 2.9-18; Mt 2.16-23
17. Legendum in Diem Sancti Fructuosi Episcopi Dan 3.91-100; Heb 11.33-44; Mt 18.18-20
18. Legendum in Diem Sancti Vincenti Isa 43.1-7; 2Cor 11.16-31; Jn 12.24-26
19. Legendum in Catedra Sancit Petri Apostoli Isa 32.1, 3-9, 15-18; 1Pt 5.1-5; Mt 12.24-26
20. Legendum in Dominico Ante Carne Tollendes Jer 7.1-7; 1 Cor 1.3-9; Mt 17.1-20
21. Legendum de Carnes Tollendas 3Reg/1Ki 19.3-15; 2Cor 6.2-10; Mt 4.1-11
22. Item Lectiones de Quadragesimae in Prima Ebdomada. Secunda Feria ad Nona. Isa 1.16-19; Jas 1.2-12; Jn 1.1-14
23. Legendum Die IIIIa Feria ad VIIIIa in Ia Ebdomada Isa 30.15-18; Jas 1.13-21; Jn 1.15-29
24. Legendum VIa Feria ad VIIIIa in Ia Ebdomada Isa 55.6-7; Jas 1.22-25; Jn 1. 29-34
25. Legendum Die Sabbato ad IIIa in Ia Ebdomada Jer 3.12-14; Jas 1.26-27; Jn 1.35-51
26. Legendum in Io Dominico ad Matutinum Hos 14.2-10; 1Pt 3.5-9; Jn 6.28-35
27. Item Legendum in Primo Dominico ad Missam Dan 2; Jas 2.21-3.13; Jn 4.5-42
28. Item Lectiones de Secunda Ebdomada de XLa Jer 3.20-22; Jas 2.1-5; Jn 2.12-23
29. Legendum IIIIa Feria ad Nona in Secunda Ebdomada Jer 18.7-11; Jas 4.7-10; Jn 3.22-36
30. Legendum IVa Feria ad Nonam in Secunda Ebdomada Quadragesimae Jer 25.5; Jas 5.12-15; Jn 5.31-37
31. Legendum Sabbato ad IIIa Jer 6.16; Jas 5.16-20; Jn 5.39-6.2
32. Oratio Danielis Prophete Dan 9.4-19; 1Jn 2.8-12; Jn 9.39-10.9
33. Item Legendum Secundo Dominico ad Missam Dan 4; 1Jn 1.5-9; Jn 9.1-38
34. Item Lectiones in Tertia Ebdomada IIa Feria ad VIIIIa Joel 2.12-13; 1Pt 1.16-21; Jn 6.5-14
35. Legendum IIIIa Feria ad VIIIIa in IIIa Ebdomada Joel 2.15-17; 1Pt 3.10-15; Jn 6.15-23
36. Legendum VIa Feria in IIIa Ebdomada ad VIIIIa Mic 7.18-20; 1Pt 4.7-11; Jn 6.24-29
37. Legendum Sabbato ad IIIa in Tertia Ebdomada Am 5.14-15; 1Pt 5.6-11; Jn 6.30-35
38. Legendum in Vicesima ad Matutinum Dan 13.1-64; Jas 4.1-6; Jn 8.15-20
39. Item Legendum Mediante Die Festo ad Missam Dan 10.1-11.2; Dan 12.1-13; Jas 3.14-18; Jn 7.14-30
40. Item Lectiones de Tradicione Domini in Prima Sebdomada Secunda Feria ad Nonam Isa 1.1-4, 24-26; 1Jn 1.1-4; Jn 6.35-39
41. Legendum IIIa Feria Post Vicesima ad Nonam Isa 5.20, 23-27; 1Jn 1.10-2.2; Jn 6.41-47
42. Legendum IIIIa Feria ad VIIIIa Hos 5.10; Hos 7.13-16; Hos 13.4; 1Jn 2.3-6; Jn 6.47-55
43. Legendum Va Feria ad VIIIIa Jer 9.7-9, 12; 1Jn 3.11-12; Jn 6.59-64
44. Legendum VIa Feria ad IIIa Jer 12.7-10, 14-15; 1Jn 3.18-20; Jn 10.24-28
45. Legendum Sabbato ad IIIa Isa 50.8-10; 1Jn 3.2-3; Jn 7.33-38
46. Item Legendum de Lazaro ad Matutinum Lam 3.1-20, 52-66, 21, 24-31; 1Pt 4.13-19; Jn 5.28-29; Jn 7.51-53, 58-59
47. Item Legendum in Dominico de Lazaro ad Missam Lev 23.5-8, 23-28, 39-41; 1Jn 5.16-20; Jn 11.1-52
48. Legendum IIa Feria ad Nonam Post Lazaro Hab 1.2-4; 2.1; 1Jn 2.26-29; Jn 10.27-31
49. Legendum IIIa Feria Post Lazaro Lam 1.9-10, 12; Lam 3.21-22; 2Pt 3.8-9; Jn 10.32-38
50. Legendum IIIIa Feria Post Lazaro Lam 1.19-22; Lam 3.25, 32; 2Pt 1.10-11; Jn 15.1-5
51. Legendum Va Feria in Ebdomada Post Lazaro Lam 1.16; 3.54-56; 1Jn 1.4-7; Jn 15.12-16
52. Legendum VIa Feria Post Lazaro Lam 1.13, 18; 3.24; 2Pt 1.5-3; Jn 12.44, 46-50
53. Legendum Sabbato ad IIIa Job 30.13, 20-21, 23-24; 1Jn 2.7-10; Jn 7.1-10, 30
54. Legendum in Ramos Palmarium ad Matutinum Isa 49.22-26; 1Pt 1.25-2.10; Mk 7.31-37
55. Item Legendum in Ramos Palmarium ad Missam Ex 19.4-5; Dt 5.32-33; 6.2-3, 13-15a, 16-18b; 4.20, 2b, 4a, 2a; 10.17-21; 11.16-21a, 22; 30.3-4b, 5b; 28.10-11a?; 1Jn 2.9-17; Jn 11.55-12.13
56. Item Lectiones in Ebdomada Maiore, Secunda Feria ad Nona Isa 57.1-4, 13; 1Jn 2.27-28; Jn 7.43-8.2
57. Legendum IIIa Feria in Ebdomada Maiore Isa 50.5-8; 1Jn 3.6-9; Jn 8.46-51
58. Legendum IIIIa Feria in Ebdomada Maiore Jer 26.13-15; Jude .20-25; Mt 26.2-5; Mk 14.3-11
59. Legendum in Cena Domini ad Matutinum Job 24.14-25; 1.22; 1Pt 2.21-25; Mt 20.20-28
60. Legendum ad IIIa in Cena Domini Ex 19.1-19; Heb 12.12-28; Jn 12.27-36
61. Item Legendum in Cena Domini ad Missam Zch 2.13-3.5; 11.7-14; 13.7-9; 1Cor 11.23-32; [combined account from all 4 Gospels]
62. Legendum in Cena Domini per Titulos Jer 20.11-12; Jn 16.29-32
63. Item Legendum in Parascephen Isa 52.13-53.12 [passage taken from 1Cor, Gal, Heb, 1Pt]
64. Passio Domini Nostri Ihesu XRI et Salbatorem Secundum Carnem   [combined account from all 4 Gospels]
65. Legendum Die Sabbato Per Titulos   Rev 1.9-10, 17-18; Col 3.1-3; Mt 28.10-19
66. Item Lectiones in Vigilia Pasce Lectio Ia Gen 1.1-2.6;
Lectio IIa Gen 2.7-3.all
Lectio IIIa Isa 55
Lectio Quarta Gen 5.31-8.21
Lectio Va Ex 13.18-15.2 nonnullis omissis
Lectio Sexta Gen 22.1-18
Lectio Septima Dt 31.28-32.3, 44-45
Lectio Octaba Gen 27.1-29
Lectio Nona Ex 12.1-42
Lectio Xa 2Chr 34.1-4, 30-33; 35.1-19
Lectio Undecima Ezk 37.1-14
Lectio XIIa Dan 3.1-24, 46-48, 49-51;
1Cor 5.7-8; Mt 28.1-7
67. Item Legendum IIa in Hilaria Pasche ad Missam   Rev 1.1-18; 1Cor 15.1-11, 20-22; Mt 28.8-20
68. Legendum IIa Feria Pasce   Rev 2.1-7; Ac 1.15-26; Mt 16.1-7
69. Legendum IIIa Feria Pasce   Rev 2.8-11; Ac 2.22-41; Lk 24.13-35
70. Lectio IIIIa Feria Pasce   Rev 3.7-13; Ac 2.42-47; Lk 24.1-12
71. Legendum in Diem Va Feria Pasce   Rev 2.12-17; Ac 10.25-43; Jn 20.1-9
72. Legendum Die VIa Feria Pasce   Rev 2.18-29; Ac 5.12-16; Jn 20.11-18
73. Legendum Die Sabato   Rev 3.1-16; Ac 13.26-39; Jn 21.1-14
74. Legendum in Dominico de Octabas Pasce   Rev 7.2-12; Ac 8.26-40 Jn 20.19-31
75. Item Legendum in Primo Dominico Post Octabis Pasce   Rev 21.9-23; Ac 9.1-22; Jn 5.1-18
76. Legendum Secundo Dominco Post Octabas   Rev 4.1-10; Ac 8.14-25; Jn 13.33-14.13
77. Legendum in Tertio Dominico Post Octabas Pasce   Jn 14.1-7; Ac 4.32-5.11; Jn 15.1-15
78. Legendum in IIIIo Dominico Post Octabas Pasce   Rev 19.5-16; Ac 9.32-42; Jn 16.16-33
79. Legendum in Diem Sancti Torquati vel Sociorum eius   Rev 7.9-10; Heb 10.32-38; Mt 5.1-12
80. Legendum in Diem Sanctae Crucis   Jn 21.10, 9; 22.1-5; Php 2.5-11; Jn 3.1-17
81. Item Legendum in Ascensione Domini ad Missam 4Reg/2Ki 2.1-15; Ac 1.1-11; Lk 24.36-53
82. Legendum in Dominico Post Ascenscione Domini   Rev 4.2-4, 10-11; Eph 4.7-10; Mk 16.15-20
83. Legendum Die Sabbato ad Tertia Ante Pentecosten Isa 61.1-5; 1Cor 12.2-13; Jn 14.23-31
84. Legendum in Diem Sanctum Pentecosten ad Missam Joel 2.21-32; Ac 2.1-21; Jn 15.26-27; Jn 16.12-15; Jn 17.1-3, 11, 21-22, 24-26
85. Legendum in Diem Sancti Adriani Pr 4.18; 21.10-31; Heb 10.32-38
86. Legendum in Nativitatem Sancti Iohannis Babtiste Jer 1.4-19; Gal 4.22-31; Lk 1.5-25, 39-45, 56-80
87. Legendum in Diem Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli   Rev 10.8, 10; 11.1, 3, 4, 15; 1Cor 4.9-15; Mt 10.1-8
88. Legendum in Diem Sanctarum Iuste et Rufine Sir 39.17-21; 2Cor 4.5-10; Mt 25.1-13
89. Legendum in Diem Sanctorum Iust et Pastoris Wis 10.17-21; 1Cor 3.1, 2, 7; Mk 10.13-16
90. Legendum in Diem Sanctorum Sixti Episcopi et Laurenti Arcidiaconi Wis 3.1-8; 2Cor 9.6-13; Mt 18.18-20
91. Legendum in Diem Sancti Cipriani Aepiscopi Sir 44.20, 21; 50.1-25  
92. Legendum in Decollationem Sancti Iohannis Jer 33.1-4, 10-11; Heb 11.24-28, 36-40; Heb 12.1-2; Mt 14.1-14
93. Item Lectiones de Sanctis Pr 15.3-9; 2Th 1.3-12; Mt 25.31-46
94. Item Secundus de Sanctis Wis 5.16-19; Rom 5.1-5; Mt 10.16-22
95. Item III de Sanctis Wis 11.2-4; Rom 8.28-39; Lk 12.35-37
96. Item Quartas de Sanctis Wis 18.1, 3-4, 7; 19.9; Heb 11.13-16; [Little Apocalypse compiled from Mt24, Mk13, Lk21]
97. Item V de Sanctis Pro 10.27-11.4; Heb 11.33-34; Mt 5.13-16
98. De Sanctis Wis 5.1-5; Eph 1.3-8; Mt 13.47-50, 43
99. Item Lectiones Unius Iusti Sir 32.27-33, 1; Col 1.24-29; Mt 24.45-47
100. Legendum de Uno Iusto Isa 42.1-4; 2Tim 2.1-10; Mt 25.14-23
101. Legendum de Unius Iusti Wis 4.7-15; 2Tim 3.16-4.8; Lk 19.12-19
102. L: Unius Iusti Sir 31.8-11; 2Tim 4.17-18; Mt 10.32-39
103. Legendum de Uno Iusto Isa 41.8-13; Php 3.7-12; Mt 24.37-44
104. Item Lectiones de Uno Confessore Sir 47.1-2, 9-13; Rom 10.8-13; Mt 11.25-30
105. Legendum de Uno Confessore Sir 51.1-4; 1Tim 6.11-14
106. Item Legendum de Virginibus Sir 39.17; 1Cor 7.25-34
107. Item Legendum de Una Virgine Jer 31.2-7; 2Cor 10.17-11.6; Mt 13.33-35, 45-46
108. De Nubentibus Jer 29.5-7; 1Cor 7.1-14; Mt 19.3-6; ALIUM: Jn 2.1-11
109. Legendum de Primitiis Sir 35.10-13; Rom 8.22-27; Mt 21.33-42
110. Legendum de Decimis Mal 3.7b, 10-12; 1Cor 9.7-17; Mk 12.38-44
111. Legendum in Ordinatione Aepiscopi Ezek 33.1-11; 1Tim 3.1-13; Jn 21.15-24
112. Legendum in Ordinatione Regis Wis 9.1-12 passim; Rom 13.1-8; Lk 4.16-22
113. Legendum Die Sabbato Quando Sal Adspargitur in Templo Nobo Dicendus Wis 9.8-11; 1Cor 3.16-17; Mt 7.24-25
114. Legendum in Sacratione Vaselicae ad Missam Gen 28.10-22; 1Cor 3.8-17; Mt 7.24-28
115. Legendum in Restauratione Baselicae 1Mac 4.36-58; 2Cor 5.1-2; Eph 3.14-17; 4.23-24
116. Item Lectiones de Letanias Canonicas in Primo Die ad IIIa Hos 4.1-16; Joel 2.15-18  
117. Legendum in Primo Die ad VIIIIa Isa 55.6-7; Eph 4.23-30; Mt 5.44-6.4
118. Legendum Secundo Die ad Tertia Zeph 1.1-2.3  
119. Legendum ad Sexta Dan 9.4-19  
120. Legendum ad Nonam Jer 3.12-14; Eph 4.17-24; Mt 6.16-18
121. Legendum Tertio Die ad IIIa Zech 7.9-8.3  
122. Legendum ad Sexta Sir 36.1-19; Eph 4.29-5.2; Mt 15.32-38
123. Item Lectiones Pro Sterelitate Plubie Primo Die ad Tertia 3Reg/1Ki 8.34-40  
124. Legendum ad Sexta Jer 14.1-9  
125. Secundo Die ad Tertia Jer 3.20-22; Hag 1.1-2, 5, 8-13; Zech 10.1-3;
Jer 25.5; 14.17-22; Lam 2.11-13, 18-19
 
126. Item Lectiones Letaniarum Pro Tribulatione et Clade Joel 2.12-13; Jonah 3.3-10; Amos 5.14-15; 4.6-5.15; Isa 63.15-64.9; 30.15-18; Joel 1.1-2.13; 3Reg/1Ki 8.34-40; Eph 5.1-2; Lk 4.25-32; ALIUM: Mt 6.1-6
127. Item Lectiones de Dominicus: Quotidianos Legendum in Primo Dominico ad Missam Isa 6.1-13; Rom 2.11-29; Mt 5.17-26
128. Legendum in Secundo Dominico Isa 5.8-16; 1Cor 1.17-22; Mt 4.18-23
129. IIIo Dominico Isa 5.18-27; Rom 6.19-23; Mt 8.1-13
130. Legendum in IIIIo Dominico Isa 40.27-31; Rom 11.32-36; Mt 8.14-26
131. Item de Quinto Dominico Isa 48.16-21; Rom 6.12-18; Mt 24.3-36
132. VIa Isa 48.12-15; Rom 12.1-16; Mt 7.12-21
133. VIIa Isa 51.1-3; Rom 12.16-21; Mk 1.35-44
134. VIIIa Isa 49.1-6; Rom 16.17-20; Mk 5.21-34
135. Lectio Nonam Isa 66.10-13; Rom 13.10-14; Mk 10.17-31; ALIUM: Mk 10.46-52
136. Decimus Jer 31.31-34; 1Cor 3.16-23; Lk 4.31-5.11
137. XIo Jer 8.4-6, 11; Jer 9.3-5, 9-10, 23-24; 1Cor 6.12-20; Lk 5.12-26
138. XIIo Jer 3.14-23; 1Cor 12.27-13.8; Lk 5.27-6.10
139. Tertiodecimus Jer 5.20-6.1; 2Cor 6.11-7.1; Lk 6.37-48
140. Quartdecimo Dominico Jer 23.2-8; 2Cor 13.7-11; Lk 7.1-16
141. XVo Dominico Jer 30.3, 7-17; Gal 2.16-20; Lk 15.11-32
142. Legendum SextoXo Dominico Jer 31.1-14; Gal 5.14-6.2; Lk 16.19-17.4
143. XVIIo Isa 32.37-42; Eph 1.16-23; Lk 16.1-10
144. Legendum Octabo Decimo Pr 1.8-33; Rom 3.28-4.8; Lk 18.10-14
145. Legendum Nono Decimo Pr 2.1-21; Rom 5.5-10; Lk 14.1, 12-14
146. Legendum Vicesimum Ezk 28.25-26; Rom 15.4-7; Lk 7.11-16
147. Legendum Vicesimum Primum Jer 30.18-31, 1; Eph 5.1-8; Mk 10.35-45
148. XXIIo Jer 31.27-28; Eph 1.16-23; Lk 17.11-19
149. Legendum Vicesimo Tertio Pr 3.1-10; Rom 7.14-25; Mt 5.43-48
150. Legendum Vicesimo Quarto Pr 3.19-34; 1Tim 1.15-17; Mt 18.23-19.2; alium: Mt 6.19-29